Brewiarz Getijdenboek to jedno z najpiękniejszych iluminowanych i złoconych dzieł sztuki rękodzielniczej XV wieku. Rękopis spisany na cienkim i delikatnym, dwustronnie gładzonym pergaminie. Zawiera bogato złocone bordiury i inicjały ze zdobieniami florystycznymi i figuralnymi.
Dzieło zawiera obecnie 131 kart podzielonych na dwie części:
- pierwsze 12 kart to kalendarium diecezji Utrechtu „Januarius loumaet die heuet XXXI dage die mane XXX. Jares dach… Siluester bisscop”
- następne to brewiarz - zbiór modlitw obowiązkowych, należący do jej biskupa „Hier beghint ons[er] vrouwe[n] getide. Here doe op mine lippe[n]… in alre tonghen menich foudicheit uergadert heues in eenheit des ghelouen. Lo[uet] bladelike den heren”
Księga powstała we wschodnich Niderlandach. Zdobiona przez dwóch iluminatorów. Pierwszy prezentuje delikatniejszy sposób zdobienia marginaliów cienką wicią wykonaną piórkiem i zakończoną barwnymi lub złotymi punktami. Drugi posługuje się kreską pochodzenia akantowego z dużymi kwiatonami i szyszkami. Obaj jednak używają podobnych motywów: figury aniołów, niedźwiedzi, smoków, małp, ptaków, wiele motywów winorośli.
W 1687 roku dzieło znalazło się w królewieckiej bibliotece rodziny Wallenrodt (ekslibris i numer Mcs/16 na wewnętrznej części górnej okładziny), a potem w Państwowej i Uniwersyteckiej Bibliotece w Królewcu. Pod koniec II wojny światowej przewieziony został w okolice Pasłęka, a stamtąd w 1947 roku trafił do Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (Rps 83/I).
Brewiarz to księga liturgiczna do odprawiania liturgii godzin, czyli codziennej modlitwy Kościoła. Liturgia godzin jest obowiązkowa dla wszystkich duchownych katolickich i większości osób konsekrowanych (zakonnic, zakonników i członków instytutów świeckich), jakkolwiek często jest dobrowolnie praktykowana przez wiernych świeckich.
Specyfikacja:
Wymiary: 145 x 200 x 35 mm
Liczba kart: 129
Papier: pergamenata 115 g/cm2, dwustronnie gładzona
Oprawa: deski obciągnięte cienko mizdrowaną, ręcznie barwioną koźlęcą skórą tłoczoną na ślepo, z dwiema mosiężnymi zapinkami
Opakowanie: drewniana kaseta ze złoconym na wieku napisem; wymiar 24 x 31,5 x 5 cm